„Kiedy” ma po niemiecku niejedno oblicze. Niekiedy słowo to tłumaczymy na „wann”, kiedy indziej na „wenn” albo na „als”. Zatem wann soll man „„wann” benutzen, wann soll man „wenn” benutzen und „wann soll man „als” benutzen – kiedy powinno używać się „wann”, kiedy „wenn” a kiedy „als? Na te pytania poznamy odpowiedź w dzisiejszym odcinku, zapraszam!
WANN
Słowo „wann” oznacza „kiedy” przede wszystkim, choć nie tylko, w PYTANIACH, kiedy chcemy określić konkretny termin albo datę, np.
Wann kommt er? – kiedy on przyjeżdża?
Wann bist du geboren? – kiedy się urodziłeś?
„Wann” w pytaniach pojawia się często w wyrażeniach „seit wann – od kiedy” i „bis wann – do kiedy”, np.
Seit wann weißt du es? – Od kiedy wiesz o tym?
Bis wann wollen Sie bleiben? – do kiedy chcą państwo zostać?
„Wann” w znaczeniu „kiedy” użyjemy za każdym razem, kiedy chcemy ustalić konkretny termin, datę czy godzinę nawet jeśli nie mamy pytania, a przynajmniej bezpośredniego:
Die Konferenz findet statt, ich weiß nur noch nicht, wann – Konferencja się odbędzie, nie wiem tylko kiedy (= nie znam daty).
Ich habe keine Ahnung, wann er nach Hause kommt – nie mam pojęcia, kiedy on przyjdzie do domu. (Innymi słowy, nie wiem, o której godzinie, albo w jaki dzień)
„Wann” użyjemy też „kiedy” słowo, kiedy „kiedy” oznacza „pod jakim warunkiem”, jak w tytułowym pytaniu „wann soll man „wann” benutzen? – kiedy używać słowa „kiedy”?
WENN
„Wenn” ma kilka znaczeń. Po pierwsze użyjemy „wenn: w znaczeniu „jak tylko” np.
Ruf mich bitte an, wenn du zu Hause bist. – zadzwoń do mnie, jak tylko będziesz w domu.
Po drugie użyjemy „wenn” w znaczeniu „jeśli”, w zdaniach, w których mamy jakich warunek na zasadzie „jeśli A, wtedy B” np.
Wenn du willst, helfe ich dir – jeśli chcesz, pomogę Ci.
Wenn es regnet, bleibe ich zu Hause – jeśli będzie padać, zostanę w domu.
Słowo „wenn” użyjemy też, kiedy mówimy o jakiejś powtarzalnej czynności. Wówczas „wenn” przetłumaczymy na „kiedy”. Innymi słowy „wenn” to takie „kiedy”, które można zamienić w zdaniu na „za każdym razem gdy”, np.
Wenn ich Zeit habe, gehe ich ins Kino – kiedy (=za każdym razem gdy) mam czas, chodzę do kina.
Wenn ich mich konzentrieren muss, höre ich keine Musik – kiedy (=za każdym razem gdy) muszę sie skoncentrować, nie słuchać muzyki.
W tym znaczeniu, czyli kiedy mamy powtarzalną czynność, użyjemy „wenn” zarówno w teraźniejszość, jak i w przyszłości czy przeszłości – warunkiem jednak jest to, żeby czynność była powtarzalna, (zaraz wyjaśnię, dlaczego to jest ważne) np.
Wenn ich müde bin, trinke ich Kaffe – kiedy jestem zmęczony, piję kawę.
Wenn ich müde war, habe ich Kaffe getrunken – kiedy byłem zmęczony, pijałem kawę.
ALS
Przejdźmy teraz do ostatniego słowa, do „als”. „Als” może również oznaczać „kiedy” lub „gdy”, jednak tylko w wypadku, gdy mówimy o jednorazowej czynności lub sytuacji, która miała miejsce w przeszłości:
Als ich zum ersten Mal nach Deutschland gekommen bin, war ich zehn Jahre alt – kiedy po raz pierwszy pojechałem do Niemiec, miałem 10 lat (mamy tutaj jednorazową sytuację – tylko raz może być pierwszy raz)
Als ich gestern in der Stadt war, bin ich meinem besten Freund begegnet – kiedy wczoraj byłem w mieście, spotkałem moje przyjaciela.
W tym znaczeniu, czyli gdy mowa o jednorazowych sytuacjach w przeszłości, „als” usłyszmy też w takich wyrażeniach jak:
Als ich klein war – kiedy byłem mały
Als ich zehn war – kiedy miałem 10 lat.
WANN VS. WENN VS. ALS
Porównajmy sobie na koniec „wann”, „wenn” i „als”.
„Wann” – oznacza „kiedy”, w pytaniach bezpośrednich i pośrednich, kiedy określamy konkretną godzinę, termin lub datę.
Wann besuchst du sie? – kiedy ja odwiedzisz? PYTANIE O DATĘ, TERMIN
„Wenn”- oznacza „kiedy” w zdaniach z warunkiem, na zasadzie „kiedy A, wtedy B”. „Wenn” używamy gdy mowa o sytuacjach lub czynnościach powtarzalnych. „Wenn” możemy używać, jak mówimy o teraźniejszości, przeszłości i przyszłości.
Wenn ich sie besuche, ist sie immer froh – kiedy ją odwiedzam, jest zawsze radosna. SYTUACJA POWTARZALNA
Wenn ich sie besucht habe, war sie immer froh – kiedy ją odwiedzałem, była zawsze radosna. SYTUACJA POWTARZALNA
„Als” w znaczeniu „kiedy” używamy wyłącznie, gdy mowa o jednorazowej sytuacji w przeszłości.
Als ich sie gestern besucht habe, war sie besorgt – kiedy ją wczoraj odwiedziłem, była zmartwiona. SYTUACJA JEDNORAZOWA
ZADANIE
Język to przede wszystkim praktyka. Jakiego więc słowa, „wann” „wenn” czy „als” użylibyście w pytaniu:
Kiedy ona wraca do domu? – (…) kommt sie nach Hause zurück?
Odpowiedzi zapiszcie w komentarzach, to je dla Was sprawdzimy.
PODSUMOWANIE
„Wann” – oznacza „kiedy”, w pytaniach bezpośrednich i pośrednich, kiedy określamy konkretną godzinę, termin lub datę.
„Wenn”- oznacza „jeśli” i „jak tylko” w zdaniach z warunkiem, oraz „kiedy” gdy mowa o sytuacjach lub czynnościach powtarzalnych. „Wenn” możemy używać, jak mówimy o teraźniejszości, przeszłości i przyszłości.
„Als” w znaczeniu „kiedy” używamy wyłącznie, gdy mowa o jednorazowej sytuacji w przeszłości.
Cytat na dziś
Glück ist, wenn das was du denkst, du sagst und du tust in Harmonie ist.
Mahatma Gandhi